Τι είναι η δερματίτιδα εξ επαφής;

Η δερματίτιδα εξ επαφής είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος, που δημιουργείται μετά την επίδραση ορισμένων εξωγενών παραγόντων. Διακρίνεται στην τοξική και την αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής.

Τοξική Δερματίτιδα

Η τοξική δερματίτιδα δημιουργείται από την άμεση επαφή ουσιών χημικής φύσεως κυρίως, που δρουν βλαπτικά στο δέρμα, στο σημείο της επαφής. Εμφανίζεται συχνότερα σε εργάτες βιομηχανιών, που χρησιμοποιούν ισχυρά οξέα και αλκάλια, αλλά και στις νοικοκυρές και τις καθαρίστριες, που χρησιμοποιούν ισχυρά απορρυπαντικά.

Τα συμπτώματα της τοξικής δερματίτιδας είναι ερυθρότητα και οίδημα στο δέρμα, καθώς επίσης και εμφάνιση φυσαλίδων με διαυγές υγρό, που ύστερα από δυο μέρες σπάνε και τρέχει το υγρό. Δημιουργούνται κρούστες. Ο άρρωστος νιώθει κάψιμο και κνησμό. Να σημειωθεί ότι η τοξική δερματίτιδα προδιαθέτει για την ανάπτυξη αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής στο μέλλον.

Αλλεργική Δερματίτιδα

Σε ό,τι αφορά την αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής, για να δημιουργηθεί χρειάζεται συνήθως μακροχρόνια επαφή του ατόμου με το αλλεργιογόνο, γι’ αυτό εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 30 ετών.

Η έκθεση του ατόμου στο αλλεργιογόνο μπορεί να κρατήσει από μερικές ημέρες μέχρι και όλη τη ζωή του και να μην εμφανιστεί ποτέ αλλεργική δερματίτιδα. Από τη στιγμή όπως που θα ευαισθητοποιηθεί σε μερικές ουσίες κι έλθει ξανά σε επαφή με αυτές, εμφανίζεται η δερματίτιδα μέσα σε λίγες ώρες μέχρι δυο ημέρες. Η ευαισθησία αυτή συνήθως παραμένει σε όλη τη ζωή.

Στην αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής το δέρμα εμφανίζει πάχυνση, υπάρχουν ρωγμές, απολέπιση και έντονος κνησμός. Οι ουσίες που προκαλούν αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής κατά σειρά δραστηριότητας είναι τα μέταλλα, τα συντηρητικά των καλλυντικών, τα φάρμακα (κυρίως τα αντιβιοτικά), τα φυτά (κυρίως ο κισσός, η τουλίπα και το χρυσάνθεμο), οι ρητίνες, τα προϊόντα επεξεργασίας ελαστικού, τα πλαστικά και οι διάφορες βαφές.

Ποια είναι τα πιο συχνά αλλεργιογόνα;

Τα πιο συνηθισμένα αλλεργιογόνα στη χώρα μας είναι τα μέταλλα και από αυτά, κυρίως το διχρωμικό κάλιο, το χλωριούχο κοβάλτιο και το νικέλιο. Το διχρωμικό κάλιο βρίσκεται στα απορρυπαντικά, στο τσιμέντο, στα δέρματα, στο καουτσούκ, στη μελάνη και τις χρωστικές.

Το χλωριούχο κοβάλτιο βρίσκεται σε συγκολλητικές ουσίες, στο τσιμέντο, σε κεραμικά και σε τριχοβαφές. Το νικέλιο βρίσκεται σε μεταλλικά κοσμήματα, σε οδοντιατρικές μεταλλικές προσθέσεις, σε τριχοβαφές, σε σύρματα, σε νομίσματα και σε εντομοκτόνα.

Τα επαγγέλματα όπου εμφανίζεται συχνότερα αλλεργική δερματοπάθεια εξ επαφής είναι, πρώτα απ’ όλα, το επάγγελμα των οικοδόμων, όπου υπάρχει μεγάλο ποσοστό αλλεργίας στο χρώμιο και το κοβάλτιο, που βρίσκονται στο τσιμέντο, αλλά και αυτό των αγροτών (μπορεί να προκληθεί δερματίτιδα εξ επαφής από τα φυτά και τα προϊόντα τους, καθώς επίσης και από τα εκκρίματα των ζώων).

Τι συνιστούν οι δερματολόγοι;

Οι δερματολόγοι, εκτός από τη συμπτωματική θεραπεία των ασθενών με δερματίτιδα εξ επαφής, καταγράφουν με ειδικό τεστ επιδερμικών δοκιμασιών (το Patch-test) τις ουσίες που είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία της δερματίτιδας, συνιστούν την αποφυγή επαφής με αυτές τις ουσίες και παράλληλα, ενημερώνουν τον κόσμο για προστασία με αντιερεθιστικά υλικά, όσο αυτό είναι εύκολο να γίνει.

Να σημειώσω ακόμη ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες εξουδετέρωσης ορισμένων αλλεργιογόνων και χρησιμοποιούνται κρέμες‑φραγμοί για τα πιο συνηθισμένα από αυτά. Οι κρέμες αυτές προστατεύουν ως έναν βαθμό από τη δράση αυτών των αλλεργιογόνων.